Państwo rzymskie już od swych początków charakteryzowało się bojowym nastawieniem, będąc nieustannie w konfliktach z sąsiadami. Solidna armia była do tego celu niezbędna. Podstawą jej sukcesów była zdolność umiejętnego wykorzystania metod oraz broni, jakimi wrogowie posługiwali się w walce. Podstawą armii z czasów królestwa było pospolite ruszenie obywateli dysponujących takim uzbrojeniem, jakie było w zasięgu ich możliwości i prowadzących niezorganizowaną walkę opartą głównie na masowym ataku na przeciwnika.

Po obaleniu przez Rzymian rządów Etrusków w 509 roku p.n.e., zakończył się okres królewski, a nastały czasy republiki. Początkowo armia republikańska stanowiła rodzaj armii obywatelskiej. W jej skład wchodziła piechota złożona z obywateli danego miasta. Przez pierwsze 100 lat istnienia republiki, system armii opierał się na falandze. Jednak w przypadku starcia z wrogiem, któremu obcy był sposób walki bazujący na hoplitach, bojowy czworobok zawodził. Gdy w 390 roku p.n.e. Galowie natarli na ziemie Italii, mniej liczne od nich falangi rzymskie, które nie cechowały się aż tak nieugiętą zajadłością w boju jak celtyccy najeźdźcy, nie sprostały otwartym formacjom barbarzyńców stosujących ataki prowadzone pod kątem i poniosły sromotną klęskę.

Po tej porażce rzymscy dowódcy postanowili wprowadzić znaczące zmiany w sposobach formowania taktycznych legionów. Głównym inicjatorem reform wojskowych z początku IV wieku był Marek Furiusz Kamillus.

Chcąc zyskać umiejętność dostosowania się do każdej napotkanej taktyki przeciwnika, w armii rzymskiej zaczęto stosować manipuł zamiast falangi. Stanowił on elastyczną linearną formację tworzoną przez trzy rangi żołnierzy, określane na bazie wieku, doświadczenia i stanu zamożności danego wojskowego. Zaczerpnięty od Greków czworobok porzucono na rzecz trzech szeregów piechoty ciężkiej. Żołnierze wchodzący w skład pierwszych dwóch rzędów dysponowali oszczepami, mieczami gladius i owalnymi tarczami scutum.

Wymienione wyżej masowo stosowane przez Rzymian bronie (pilum, gladius i scutum) były niesamowicie istotnymi innowacjami, które przyczyniły się do przyszłych zwycięstw rzymskich wojsk.

Gladius

Krótki miecz rzymski o nazwie gladius to jedna z najsłynniejszych broni starożytności. Posiadał on żelazną obosieczną głownię z wyraźnie zarysowanym szczytem. Jego rękojeść natomiast wyposażona była w kulistą głowicę wykonaną najczęściej z drewna lub kości i niewielki pudełkowaty jelec.

Miecz ten zwykli legioniści nosili po prawej stronie, a oficerowie po lewej. Ochraniała go vagina, czyli pochwa okuta metalem przypięta do specjalna pasa zwanego balteus.

Wywodził się on z ludów hiszpańskich i stanowił podstawę wyposażenia rzymskich legionów między III w. p.n.e a III w. n.e. Modyfikowano jego konstrukcję wraz ze zmianami w technice i sztuce wojennej. Najstarsze odnalezione modele (?wzór moguncki?) liczyły od 40 cm do 55 cm długości w ostrzu. Ich szerokość wahała się natomiast między 4,8 cm a 7,4 cm. Używano go do zadawania ciosów kłutych i ciętych. Późniejszy ?wzór pompejański? liczył ok. 70 cm długości (jako całość) i od 4,2 do 4,5 szerokości (niezmiennej dla całego ostrza) i służył do zadawania podobnego rodzaju obrażeń.

Charakterystyczną cechą gladiusów było różne wyważenie. Broń ta wywierała ogromne wrażenie na antycznych władcach ? Filip V, król Macedonii, podobno niesamowicie się przeraził widząc ludzi zabitych tego rodzaju mieczami.

Pilum

Pilum to doskonale skonstruowany oszczep wyposażony w długi żelazny grot, który wywodzi się najprawdopodobniej od Etrusków. Każdy legionista dysponował zwykle dwoma rodzajami tej broni: ciężkim i lekkim pilum. Większy oszczep mierzył 2,1 m długości, przy czym ok. 70 stanowiły żeleźce, reszta przypadała na drzewce. Na długiej szyjce umieszczano niewielkie ostrze w kształcie piramidki lub stożka.

Głównym atutem pilum była stosowana w nim metoda łączenia części metalowej z drewnianą. Żeleźce mocowane były przy użyciu wbijanego sztyftu lub tulei pękającej w przypadku uderzenia, aby uniemożliwić przeciwnikowi ponowne użycie pilum. Co więcej, gdy długa szyjka oszczepu trafiła w tarczę lub inny cel, łatwo podlegała wygięciu czy złamaniu, co krępowało ruchy wroga lub nawet zmuszało go do porzucenia swojej tarczy. Piramidalny kształt ostrza, wyposażonego czasem dodatkowo w zadziory, czynił pilum bardzo trudnym do oderwania po trafieniu w cel. Aby skutecznie wykonać rzut pilum, wystarczało około 20-30 m dystansu, dzięki zastosowaniu dodatkowego balastu z lanego brązu bądź też ołowiu, przyczyniającego się znacząco do zwiększenia zasięgu oraz głębokości penetracji. Mniejsze pilum liczyło maksymalnie 2 m długości i nie przekraczało 1,5 kg ciężaru. To czyniło jego zasięg trochę większym i z tego powodu w czasie walki było w pierwszej kolejności wyrzucane przez legionistę.

Pugio

Pugio było krótkim rzymskim sztyletem wchodzącym w skład zaczepnego uzbrojenia legionisty i stosowanym w bezpośrednim starciu. Stanowił rodzaj poręcznego sztyletu o małej, ale stosunkowo szerokiej klindze długiej na ok. 25 cm i szerokiej na ok. 5 cm. Kształtem przypominał krótszy, tzw. hiszpański miecz, co wskazuje na jego przypuszczalne pochodzenie. Zagościł w Italii u schyłku III w. p.n.e., ale dopiero pod koniec II w. p.n.e. stał się elementem podstawowego uzbrojenia. Dzięki swej niesamowicie solidnej konstrukcji bazującej na szerokiej i masywnej klindze wzbogaconej o wzdłużne wzmocnienie prawdopodobnie stosowany był nie tylko po to, aby dobić pokonanego wroga, ale też w celu odpierania ciosów po utracie tarczy lub miecza.

Noszony był zwykle w żelaznej lub brązowej pochwie, często bogato zdobionej. W czasach cesarstwa sposób wykonania ozdób rękojeści oraz pochwy stanowił wyróżnik żołnierzy. Umieszczano go zawsze po lewej stronie ? najpierw na jednym z pasów krzyżujących się na biodrach, a po I wieku n.e. na pojedynczym pasie posiadającej tzw. fartuch. Natomiast oficerowie zwykli nosić pugio zawieszone na rapciach.

Sztylet ten myli się czasem z parazonium. Powinien być jednak odróżniany od innych podobnych broni, takich jak lingula i clunaculum, chociaż obecnie różniące je szczegóły nie są łatwe do zauważenia i sprecyzowania.

Nasz sklep z mieczami oferuje Państwu tylko repliki najwyższej jakości, precyzyjnie odwzorowane na podstawie historycznych oryginałów. Doskonale wykonana replika miecza powinna oddawać każdy szczegół pierwowzoru, tak aby nie zakłamywać historii. Musi być owocem ogromu zebranej wiedzy i bogatego kowalskiego doświadczenia. Sklep ALEPREZENT sprowadza repliki mieczy wyłącznie od renomowanych producentów, dlatego są one gwarancją perfekcyjnego odzwierciedlenia epoki. Mogą stanowić oryginalny podarunek zabierający nas w swego rodzaju podróż w czasie.